Na aprel 1998 a lanta Fundashon pa Planifikashon di Idioma. E fundashon tin komo meta promové idiomanan relevante den nos komunidat i regulá e situashon lingwístiko. Konkretamente FPI su tarea den esaki ta pa hasi trabou preparatorio i ehekutivo relashoná ku idiomanan relevante den komunidat, manera entre otro papiamentu, hulandes, spañó i ingles. Alabes e fundashon a tuma e tareanan ku anteriormente e ofisina di gobièrnu Sede di Papiamentu tabata hasi di 1983 pa 1998.
Di e diferente idiomanan den komunidat, papiamentu ta esun ku ta haña mas tantu atenshon. Dipursi papiamentu ta e idioma di uzo general ku tin mas tantu papiadó nativo. Ta p’esei tambe e ta e idioma ku lo duna mas fruta den enseñansa, sigur na komienso di un mucha su trayektorio den enseñansa. Komo e idioma akí ta relativamente yòn, mester dediká èkstra atenshon na su profilashon.
Teniendo kuenta ku e konsiderashonnan akí, gobièrnu a fiha komo su intenshon di maneho pa duna papiamentu un papel muchu mas supstansial den komunidat i prinsipalmente enseñansa di Islanan Abou. P’esei tambe gobièrnu di Kòrsou ta e dunadó di supsidio prinsipal di FPI.
FPI ta yuda prepará proposishon di maneho i e ta sostené trabou di ehekushon di maneho. E tareanan akí ta kai bou di planifikashon di idioma. Pa loke ta trata promoshon i planifikashon di idioma FPI ta destinguí tres area di interes, esta planifikashon di státus, planifikashon di kuerpo i planifikashon di distribushon.
Ku e tres areanan di interes akí komo punto di salida, ta determiná e tres produktonan prinsipal di e instituto:
Maneho i investigashon di idioma: planifikashon di státus
FPI ta traha riba un plan pa maneho di idioma pa gobièrnu di Kòrsou. Na benefisio di planifikashon i ehekushon ta publiká resultado di investigashon di idiomanan apliká. Tambe ta promové publikashon di otronan. Asina a hasi investigashon riba atkisishon di idioma i desaroyo di vokabulario di papiamentu i hulandes, komportashon di lesamentu, letrashon i dominio di idioma en general i di komponentenan di dje.
Konservashon i modernisashon di idioma: planifikashon di kuerpo
Banda di deskripshon, registrashon i investigashon di prinsipalmente papiamentu, ta hasi hopi esfuerso pa fortifiká posishon di papiamentu komo medio di komunikashon. Pa esei ta pone atenshon riba papiamentu riba diferente nivel lingwístiko: nivel di zonido, lèter, parti di palabra, palabra, frase, teksto i uzo di idioma. Riba nivel di ortografia ta traha riba refinamentu di kontroladó elektróniko di ortografia, ku a haña e nòmber Spèlchèk.’ Riba nivel di teksto, FPI ta traha riba buki di uzo i buki di lesa. Tradukshon ta indispensabel den produkshon di teksto. Ta hasi relativamente hopi trabou di tradukshon pa instansianan den enseñansa (método, kurso), gobièrnu, negoshi i organisashon sosial.
E aktividatnan di tradukshon tin komo produkto adishonal un banko di palabra. Ku su Proyekto Tradukshon Literario, FPI, via su Reda di Traduktor, ta trata na aselerá produkshon di buki pa mucha i hóben. Alabes ta sigui forma mas tantu potensial traduktor. Ku regularidat Reda di Traduktor ta tradusí buki di prenchi pa Biblioteka Públiko. Tambe ta duna konseho i guia na eskritornan pa medio di kurso di skibimentu, tayer i konferensia. Den produkshon di teksto ta stimulá tantu produkshon di fikshon komo fakshon. Ta haña produkshon di literatura propio den forma di buki, poster, tarheta i otro material.
Idioma, enseñansa i medionan di komunikashon: distribushon di idioma
Distribushon dirigí di idioma den un nashon, generalmente ta tuma lugá via enseñansa, transmishon direkto i medionan di komunikashon. FPI ta envolví den formulashon di meta pa enseñansa di idioma i den produkshon di material pa siña idioma. Ta produsí material pa tur nivel i tipo di skol. Aktualmente, por ehèmpel, un grupo di outor ta desaroyá un buki di skol, Mosaiko, pa Formashon Básiko. Huntu ku esei FPI ta organisá kurso di ortografia i bon uzo di papiamentu pa públiko i pa rekapasitashon di maestro. Riba un base regular ta duna informashon via telefòn, foyeto, buki di informashon, programa di radio i otro medio di komunikashon. Finalmente FPI lo tin un funshon sentral riba término kòrtiku, si tene na kuenta ku papiamentu lo bai hunga un papel supstansial komo idioma di instrukshon den enseñansa di fundeshi.
Naturalmente e produktonan akí ta ligá ku idiomanan relevante den nos komunidat, manera papiamentu, hulandes, spañó i ingles.
Nos mishon ta pa promové idiomanan relevante den nos komunidat i pa regulá e situashon lingwístiko.